Giữ giới và phạm giới là một trong những yếu tố quan trọng trên con đường tu học của mỗi Phật tử. Giữ nghiêm giới hạnh thì càng nhanh tinh tấn ngược lại phạm giới dù vô tình hay cố ý thì cũng sẽ giảm đi sự thanh tịnh của bản thân. Hôm nay mời các bạn cùng Giác Ngộ Tâm Linh tìm hiểu về định nghĩa này nhé.
1. Giới luật là gì?
Giới trong tiếng Phạn là “thi-la” (śīla). Trong quyển 13 của Luận Đại Trí Độ có đoạn: “Thi-la, thử ngôn tính thiện, hiếu hành thiện đạo, bất tự phóng dật, thị danh thi-la. Hoặc thọ giới hành thiện, hoặc vô thọ giới hành thiện, giai danh thi-la”. Có thể hiểu nghĩa của giới (thi-la) là tính thiện, thích làm việc thiện, không tự phóng đãng. Giới chính là nền tảng cơ bản, đầu tiên của pháp lành. Người nào giữ giới pháp có nghĩa là họ đang tu tập. Trước khi Đức Phật nhập Niết Bàn, Ngài cũng căn dặn các đệ tử hãy lấy giới làm thầy.
Xem thêm: Niết Bàn là gì?
Giới luật nhà Phật chú trọng tu thân làm người, hay nói chính xác hơn là ngưỡng vọng và noi theo Đức Phật để hoàn thiện nhân cách của mình (ngưỡng chỉ duy Phật-đà, hoàn thành nhân cách). Giới giúp con người ngày một tốt lên; được khai mở trí tuệ sáng suốt, chứng ngộ được chân lý. Giới nhà Phật được chia thành các các giới như:
- Thức-xoa-ma-na (śikṣamāṇā).
- Ngũ giới.
- Bát quan trai giới.
- Bồ tát giới.
- Mười giới Sa-di (ni).
- Giới Cụ túc Tỳ-kheo (ni) của người xuất gia.
2. Giữ giới và phạm giới
Đệ tử Phật giáo đều thấy nhà Phật chú trọng việc tự kiềm chế bản thân, tôn trọng người khác, đối xử bình đẳng với mọi chúng sinh, hành động, tư tưởng phù hợp với nhân quả chính là giữ giới. Người phạm giới hay nói là phá giới có thể sám hối, tạo thêm phước thiện để hóa giải, chuộc lại lỗi lầm. Tuy nhiên, người phá kiến, không tin tưởng nhân quả thì không có cách nào thay đổi tội lỗi, muôn đời không phục hồi được.
Nhiều người nghĩ rằng giữ giới là sự trói buộc con người. Phật tử tại gia hay xuất gia thì vẫn phải giữ ngũ giới (gồm không sát sinh, không trộm cắp, không tà dâm, không uống rượu, không nói dối), lấy đây làm cơ sở khi tu tập tại gia. Thực ra, đối với xã hội thì ngũ giới chính là đạo đức căn bản của việc làm người. Yếu tố quan trọng của giữ giới là chính là không xâm phạm lợi ích mà đối xử tôn trọng, bình đẳng với chúng sinh hữu tình. Cho nên giữ giới cũng đồng nghĩa với việc giữ gìn giáo pháp.
Xem thêm: Xá lợi là gì?
Ngũ giới mở rộng ra thập thiện giới (10 thiện giới), chia thành ba nghiệp là thân-khẩu-ý. Trong đó ý nghiệp là căn nguyên gây ra 2 nghiệp thân-khẩu. Chính vì vậy, giữ ngũ giới, tuân theo mười thiện pháp, phải bắt nguồn từ tâm (ý) của quý vị, giữ giới sẽ dừng ác làm thiện, giúp đệ tử đạt được sự thanh tịnh tự tại từ trong tâm.
Bồ tát giới bao gồm thực hành ba pháp tu quan trọng, đó là giữ giới, tu thiện pháp và hóa độ chúng sinh. Người phát nguyện giới Bồ tát không chỉ không làm việc ác, tu tất cả thiện, học hết tất cả pháp Phật, độ hóa tất cả chúng sinh mà còn giúp chúng sinh đó phát tâm Bồ Đề.
Trong xã hội, pháp luật của thế gian là sự ràng buộc cưỡng chế, từ bên ngoài, cho nên thuộc tha luật, còn giới luật của Phật giáo xuất phát từ bên trong, là sự tự nguyện, tự kiểm soát bản thân. Người giữ giới đều là tự phát nguyện muốn giữ gìn giới đó. Giữ giới được gọi là “tự thông chi pháp” (cách tự nhiên hiểu rõ), bởi ta phải đặt mình vào hoàn cảnh của người khác, lo nghĩ vì chúng sinh nên phát lòng thiện tự mình nhận giữ giới.
Nói về giữ giới và phạm giới, cũng có ý kiến cho rằng vì nhận giữ giới thì mới lo vi phạm giới, không nhận giới thì sẽ không cần sợ phạm giới. Thế thì quý vị lại chưa hiểu, thật ra nhận giới dù khi phạm giới, nhưng cũng được xem là có tâm tàm quý (hổ thẹn), hiểu được nhân quả, sám hối, lỗi lầm nên ít ra so với người không biết sám hối thì tội nhẹ hơn. Dù quý vị không nhận giới thì đã phạm tội cũng không thể thoát khỏi báo ứng, giống như bạn không biết pháp luật của quốc gia, nhưng đã vi phạm thì phải chịu sự trừng phạt của pháp luật.
Trong các giới luật có những điều cấm do Đức Phật dựa ra dựa vào phong tục, xã hội của Ấn Độ lúc bấy giờ, xã hội thay đổi thì sẽ có những điều thay đổi hoặc được hiểu theo nghĩa khác, rộng hơn. Việc giữ giới và không phạm giới không chỉ giúp bản thân người đó được thanh tịnh mà còn giúp cho gia đình hạnh phúc và xã hội ngày càng phát triển, an toàn và đoàn kết.
Xã hội hiện đại khi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni không còn tại thế nhưng chúng ta vẫn còn nhiều kinh điển, nhiều nội dung quan trọng như Bát chánh đạo, Tứ nhiếp pháp, Lục độ vạn hạnh, Nhiếp chúng sanh giới là giới luật chân chính mà chúng ta nên nghiêm chỉnh thực hiện. Nếu mỗi người đều làm được như thế thì Phật Giáo mới chảy mãi theo dòng chảy của thời gian, bánh xe pháp quay mãi, làm cho hào quang Đức Phật chiếu khắp muôn nơi.
Qua bài viết trên, Giác Ngộ Tâm Linh muốn truyền tải tới các bạn ý nghĩa giữ giới và phạm giới quan trọng như thế nào, tại sao mà bất kỳ Phật tử nào cũng cần tìm hiểu, phát tâm lành nhận giữ giới. Mong các bạn sẽ luôn tinh tấn tìm hiểu, học hỏi trên đường đi tìm giác ngộ này nhé.